Yeterlik
فعلهای توانایی و کفایت، توانایی فرد را برای انجام کاری بیان میکند.
مثل:
من میتوانم کامیون برانم.
ما میتوانیم فرانسوی صحبت کنیم.
فعل توانایی یا کفایت کاربردهای مختلفی از جمله بیان توانایی، اجازه، درخواست و احتمال دارد. این وجه را با همهی زمانها و ضمایر شخصی میتوان ساخت.
پسوند abil/ebil با اضافه شدن به ریشهی فعل، توانایی در انجام فعلی را بیان میکنند. برای فعلهایی که آخرین حرف آنها صدادار باشد پسوندها به صورت yabil/yebil میآیند. ساخت فعل در وجه توانایی در زمانهای مختلف تابع قواعد ساخت آن زمانهاست در این صورت وجه توانایی را با هر زمانی میتوان ساخت.
ضمایر متصل + پسوند سوالی + پسوند زمان + پسوند وجه توانایی + فعل امر
پسوند توانایی | آخرین حرف صدادار فعل |
---|---|
abil/yabil | a-ı-o-u |
ebil/yebil | e-i-ö-ü |
حالت فعل گسترده با پسوند سوالی در وجه توانایی، برای کسب اجازه و یا درخواست چیزی استفاده میشود.
در وجه توانایی، حالت مثبت زمان گسترده برای حدس زدن موضوعی کاربرد دارد.
میتوانم وارد اتاقتان شوم؟
این جمله با زمان گسترده به صورت سوالی آمده و جنبهی اجازه گرفتن دارد.
فعلهای زیر وجه توانایی را با همهی زمانها نشان میدهد.
Gidebildim
توانستم بروم
(گذشته)
Gidebileceğim
میتوانم بروم
(آینده)
Gidebilirim
میتوانم بروم
(زمان گسترده)
Gidebiliyorum
میتوانم بروم
(حال)
Gidebilmişim
توانستهام بروم
(ماضی نقلی)