مصدر فعل

Infinitiv

مصدر فعل در زبان آلمانی به نوعی حالت خنثی از فعل به شمار می‌رود. از مصدر به عنوان شکل اولیه و طبیعی فعل در همه واژه‌نامه‌ها استفاده می‌شود. مصدر افعال در زبان آلمانی تقریبا همیشه دارای پسوند en (بعضی افعال دارای پسوند n هستند). در این درس با کاربردهای شکل مصدری افعال در جملات آشنا خواهیم شد.

کاربردهای حالت مصدری فعل

در زبان آلمانی از شکل مصدری افعال زمانی در جمله استفاده می‌شود که جمله دارای یک فعل دیگر صرف‌شده باشد. در این حالت بسته به اینکه فعل دیگر جمله چه فعلی است ممکن است فعل مصدری با حرف اضافه zu یا بدون حرف اضافه zu استفاده شود. در ادامه با کاربردهایی که در آن مصدر با یا بدون zu استفاده می‌شود بیشتر آشنا می شویم.

مصدر بدون zu

مصدر فعل در کنار افعال زیر بدون zu به کار برده می‌شود:
1. همه افعال مودال (können, dürfen, mögen, …). به مثال‌های زیر توجه کنید:

Diese kleine Spinne kann mir nichts tun!

این عنکبوت کوچک نمی‌تواند به من آسیب برساند.

فعل وجهی در این مثال در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

Klaus möchte die Spinne fangen.

"کلاوس" می‌خواهد عنکبوت را بگیرد.

فعل وجهی در این مثال در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

نکته:

گاهی (به ویژه در زبان محاوره‌ای) در کنار افعال müssen و sollen در جمله‌های دستوری، فاعل و فعل مودال جمله گفته نمی‌شوند و تنها مصدر در جمله باقی می ماند. به مثال زیر توجه کنید:

Du musst ruhig bleiben. → Ruhig bleiben!

تو باید ساکت باشی. - (ساکت باش)

در حالت محاوره‌ای می‌توان از حالت مصدری فعل استفاده کرد.

2. افعال مرتبط با حواس پنجگانه مانند: sehen (دیدن)، hören (شنیدن)، fühlen (حس کردن) و ... . به مثال های زیر توجه کنید:

Susi sieht eine Spinne von der Decke krabbeln.

"سوزی" یک عنکبوت را می‌بیند که روی سقف می خزد.

فعل مرتبط با حواس پنجگانه در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

Klaus hört Susi laut aufschreien.

"کلاوس" می‌شنود که "سوزی" بلند جیغ میزند.

فعل مرتبط با حواس پنجگانه در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

3. افعال مرتبط با حرکت و جابه جایی مانند: gehen (رفتن)، kommen (آمدن)، fahren (با ماشین رفتن)، laufen (دویدن) و ... . به مثال‌های زیر توجه کنید:

Susi läuft Hilfe holen.

"سوزی" می‌دود تا کمک بیاورد.

فعل مرتبط با جابجایی در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

Klaus kommt Susi besuchen.

"کلاوس" می‌آید تا "سوزی" را ببیند.

فعل مرتبط با جابجایی در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

4. افعال finden و haben زمانی که در ارتباط با مکان استفاده می‌شوند. به مثال‌های زیر توجه کنید:

Susi fand die Spinne vor ihrem Gesicht hängen.

"سوزی" متوجه عنکبوت می‌شود که روبه روی صورتش آویزان است.

فعل "finden" (متوجه شدن، یافتن) در حالت صرف‌شده و فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

Susi hat ihren Teller auf dem Tisch stehen.

"سوزی" بشقابش را روی میز می‌گذارد.

فعل haben در حالت صرف‌شده برای نشان‌دادن یک حالت مشخص آمده است و به همین دلیل از حالت مصدری فعل اصلی استفاده می‌شود.

5. افعال lassen و schicken. به مثال‌های زیر توجه کنید:

Das lässt sich machen.

این می‌تواند انجام شود.

از فعل "lassen" (اجازه داشتن، توانستن) در حالت صرف‌شده در کنار فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

Susi schickt Klaus die Spinne entfernen.

"سوزی" "کلاوس" را می‌فرستد تا عنکبوت را بردارد.

از فعل "schicken" (فرستادن) در حالت صرف‌شده در کنار فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

6. فعل bleiben تنها در صورتی‌که به معنای ماندن در یک مکان یا حالت باشد. به مثال زیر توجه کنید:

Die Spinne bleibt vor ihrem Gesicht hängen.

عنکبوت جلوی صورت او آویزان می‌ماند.

از فعل "bleiben" (ماندن، باقی ماندن) در حالت صرف‌شده در کنار فعل اصلی در حالت مصدری استفاده شده‌است.

مصدر با zu

برای تمامی افعال به جز 6 مورد گفته‌شده قبلی، از zu پیش از مصدر استفاده می‌شود. به مثال زیر توجه کنید:

Susi versucht zu essen.

"سوزی" سعی می‌کند (چیزی) بخورد.

فعل "versuchen" (سعی کردن) همواره به همراه zu و حالت مصدری فعل اصلی استفاده می‌شود.

اضافه کردن zu به مصدر افعال تفکیک پذیر

برای اضافه کردن zu به مصدر یک فعل عبارتی (phrasal) تفکیک پذیر، zu باید بین دو بخش فعل قرار بگیرد. به مثال‌های زیر توجه کنید:

weiteressen → weiterzuessen

aushalten → auszuhalten

تغییر در معنی فعل با اضافه کردن zu

در دسته کوچکی از افعال آلمانی، بسته به اینکه برای مصدر فعل از zu استفاده شود یا معنی فعل ممکن است تغییر کند. در جدول زیر می‌توانید این افعال و معانی متفاوت آن‌ها را برای دو حالت متفاوت ببینید:

فعل	معنی بدون zu	معنی با zu
haben	مالکیت داشتن	اجبار داشتن
sein	هویت داشتن، ارتباط با صفت	اجبار یا توانایی داشتن
scheinen	درخشیدن	تاثیر گذاشتن
brauchen	نیاز داشتن	نیاز نداشتن
pflegen	مراقبت کردن	به طور مرتب انجام دادن
wissen	دانستن	توانایی (کاری را) داشتن
verstehen	فهمیدن	روش را دانستن
gedenken	گرامی داشتن	تصمیم داشتن

کاربرد دیگر شکل مصدری افعال

از شکل مصدری افعال به همراه zu در برخی عبارات وابسته هم استفاده می‌شود. به مثال‌های زیر توجه کنید:

Susi hat die Absicht, ganz ruhig zu bleiben.

"سوزی" قصد دارد کاملا آرام بماند.

در کنار عبارت "Absicht haben" (قصد داشتن) از حالت مصدری فعل اصلی استفاده می‌شود.

نکته

برای افعال lernen (یاد گرفتن)، helfen (کمک کردن) و lehren (درس دادن) در عبارت وابسته، مصدر می‌تواند هم با zu و هم بدون zu استفاده شود. در این افعال معمولا زمانی از zu استفاده می‌شود که عبارت دارای یک قید یا مفعول باشد. به مثال زیر توجه کنید:

Das Kind lernt laufen.

بچه راه‌رفتن را یاد می‌گیرد.

از حالت صرف شده فعل "lernen" (یاد گرفتن، آموختن) به‌همراه حالت مصدری فعل اصلی استفاده شده‌است.

Ich lerne, fehlerfrei zu schreiben.

من نوشتن بدون اشتباه را یاد می‌گیرم.

از حالت صرف شده فعل "lernen" (یاد گرفتن، آموختن) به‌همراه حالت مصدری فعل اصلی در کنار zu استفاده شده‌است.

مصدر افعال در زبان آلمانی