وجه امری در زبان فرانسه
Mode impératif
از حالت امری در زبان فرانسه برای اعلام درخواست یا دستور، وقتی که به طور مستقیم به افراد داده می شود، استفاده می‌کنیم، در این درس با وجه امری بیشتر آشنا می‌شویم.
وجه امری
Mode impératifاز حالت امری در زبان فرانسه برای اعلام درخواست یا دستور، وقتی که به طور مستقیم به افراد داده می شود، استفاده می‌کنیم. فعل امر تنها برای سه شخص وجود دارد و صرف میشود، دوم شخص مفرد "تو" یا "tu"، اول شخص جمع "ما" یا "nous" و دوم شخص جمع "شما" یا "vous". فعل امری در جملات بدون فاعل یا نهاد می‌آید و به تنهایی معنی می‌دهد.
انواع زمان در وجه امری
زمان امری حال
1- برای فعلهایی که دوم شخص مفردشان در زمان حال ساده به "es" ختم میشود
برای ساخت فعل در زمان امری حال، برای فعلهایی که دوم شخص مفردشان به "es" ختم میشود، "s" پایانی را حذف می‌کنیم و سپس این پسوندهای صرف را اضافه می‌کنیم:
| پسوندهای صرف | ضمایر فاعلی |
|---|---|
| - | tu |
| ons- | nous |
| ez- | vous |
برای مثال:
| فعل امر از فعل regarder | معادل فارسی |
|---|---|
| Regarde ! | نگاه کن! |
| Regardons ! | نگاه کنیم! |
| Regardez ! | نگاه کنید! |
نکته
استثنا
در قاعده بالا اگر بعد از فعل امر در دوم شخص مفرد دو ضمیر "y" و یا "en" قرار بگیرد آن "s" که حذف کردیم به جای خود برمی‌گردانیم. این کار برای خوانش راحتتر صورت می‌گیرد. برای مثال:
Donnes-en !
آن را بده!
Vas-y !
آنجا برو!
توجه
همان‌گونه که در بالا دیدید برای فعل امری فاعل یا نهاد نوشته نمی‌شود، زیرا برای امر، دستور یا درخواست خود فعل به تنهایی استفاده میشود.
2- زمان امری حال برای فعل‌های دیگر
برای ساخت فعل در زمان امری حال، برای فعل‌های دیگر (فعلهایی که دوم شخص مفردشان در زمان حال ساده به "es" ختم نمی‌شود) فعل مانند زمان حال ساده برای سه شخص امر صرف میشود و تغییری نخواهد داشت، برای مثال:
| فعل امر از فعل faire | معادل فارسی |
|---|---|
| Fais ! | انجام بده! |
| Faisons ! | انجام بدهیم! |
| Faites ! | انجام بدهید! |
| فعل امر از فعل finir | معادل فارسی |
|---|---|
| Finis ! | تمام کن! |
| Finissons ! | تمام کنیم! |
| Finissez ! | تمام کنید! |
زمان امری گذشته
کاربردهای وجه امری
1- زمان امری حال برای دستور دادن، منع کردن، آرزو کردن و یا درخواست کردن است، برای مثال:
Dépêchons-nous !
عجله کنیم!
در مثال بالا از فعل امری برای دستور دادن استفاده کردیم.
تعطیلات خوبی را سپری کنید!
در مثال بالا از فعل امری برای آرزو کردن استفاده کردیم.
2- زمان امری گذشته برای نشان دادن کاری است که در زمان مشخصی از آینده باید انجام شده و تمام شده باشد (در گرامر زبان فرانسه به این ساختار با عنوان امری گذشته اشاره میشود اما در واقع بیشتر به آینده اشاره دارد)، برای مثال:
(تا) قبل از ظهر تمام کرده باشید!
در مثال بالا از فعل امری گذشته "Ayez fini" (تمام کرده باشید) برای نشان دادن کاری که در زمان مشخصی از آینده باید انجام شده و تمام شده باشد استفاده کردیم.
نکته
امری کردن فعل‌های دوضمیره
حالت امری فعل‌های دوضمیره مانند بقیه فعل‌های امری تنها برای سه شخص وجود دارد و صرف میشود، دوم شخص مفرد "تو" یا "tu"، اول شخص جمع "ما" یا "nous" و دوم شخص جمع "شما" یا "vous". برای امری کردن این دسته از افعال مرحله به مرحله پیش می‌رویم. در ابتدا باید فاعل جمله را حذف کنیم، سپس طبق قواعد امری کردن فعل، فعل اصلی را امری کنیم و ضمایر انعکاسی را طبق جدول زیر پس از فعل امری شده بنویسیم:
| ضمیر انعکاسی در حالت خبری | ضمیر انعکاسی در حالت امری |
|---|---|
| te | Toi |
| nous | Nous |
| vous | Vous |
در جدول زیر می‌توانید تغییر فعل دوضمیره (se lever) را در دو حالت خبری و امری مشاهده کنید:
| خبری | امری |
|---|---|
| Tu te lèves | Lève-toi ! |
| Nous nous levons | Levons-nous ! |
| Vous vous levez | Levez-vous ! |
افعال با شکل امری بی‌قاعده
| فعل امر از فعل avoir | معادل فارسی |
|---|---|
| Aie ! | داشته باش! |
| Ayons ! | داشته باشیم! |
| Ayez ! | داشته باشید! |
| فعل امر از فعل être | معادل فارسی |
|---|---|
| Sois ! | باش! |
| Soyons ! | باشیم! |
| Soyez ! | باشید! |
| فعل امر از فعل savoir | معادل فارسی |
|---|---|
| Sache ! | بدان! |
| Sachons ! | بدانیم! |
| Sachez ! | بدانید! |
| فعل امر از فعل vouloir | معادل فارسی |
|---|---|
| veuille ! | بخواه! |
| veuillons ! | بخواهیم! |
| veuillez ! | بخواهید! |
