زمان گذشته ترکیبی در زبان فرانسه
Le passé composé
زمان گذشته ترکیبی در زبان فرانسه بیانگر عملی است که در گذشته انجام شده و به پایان رسیده است، در این درس با این زمان بیشتر آشنا می‌شویم.
زمان گذشته ترکیبی
Le passé composéزمان گذشته ترکیبی (passé composé) بیانگر عملی است که در گذشته انجام شده و به پایان رسیده است و دیگر اثری از آن باقی نیست. در زبان فرانسه این زمان کاربرد زیادی دارد زیرا در زبان گفتاری و روزمره، فرانسوی‌ها به جای گذشته ساده از گذشته ترکیبی استفاده می‌کنند. در این درس می‌خواهیم ساختار افعال در زمان گذشته ترکیبی و کاربردهای این زمان را بیان کنیم.
ساختار گذشته ترکیبی
برای ساخت افعال در زمان گذشته ترکیبی (passé composé) نیاز به دو فعل کمکی "être" و یا "avoir" داریم، به این ترتیب که با توجه به نوع فعل (طریقه تشخیص نوع فعل کمکی با توجه به فعل را در درس "افعال کمکی" ببینید) یکی از این افعال را به حال ساده صرف کرده و سپس اسم مفعولی (participe passé) را اضافه می‌کنیم.
فعل کمکی اکثر فعل‌ها در زبان فرانسه "avoir" است. بنابراین برای ساخت زمانهای ترکیبی از این فعل در زمان حال به اضافه‌ی اسم مفعولی استفاده می‌کنیم، برای مثال:
در مثال بالا در ابتدا فعل "avoir" را با توجه به فاعل جمله در زمان حال صرف می‌کنیم و سپس اسم مفعولی (participe passé) را اضافه می‌کنیم.
برخی افعال که عموما افعال حرکتی هستند یا تغییر حالت را نشان میدهند، افعال دوضمیره و افعال مجهول با فعل کمکی"être" به زمان گذشته ترکیبی صرف می‌شوند، برای مثال:
توجه
اگر فعل جزو افعالی بود که با فعل کمکی "être" صرف می‌شوند باید دقت داشته باشیم که همواره اسم مفعولی (participe passé) را از نظر شخص (مذکر یا مونث) و شمار (مفرد یا جمع) با فاعل جمله مطابقت دهیم، برای مثال:
| مفرد | جمع | |
|---|---|---|
| مذکر | Il est sorti | ils sont sortis |
| مونث | Elle est sortie | Ells sont sorties |
کاربردهای زمان گذشته ترکیبی
زمان گذشته ترکیبی در زبان فرانسه در کاربردهای متفاوت می‌تواند معادل‌های متفاوتی در زبان فارسی داشته باشد (البته همه این زمان‌ها گذشته هستند). کاربردهای زمان گذشته ترکیبی عبارتند از:
1- از زمان گذشته ترکیبی برای بیان کاری که در گذشته انجام شده و تمام شده است استفاده می‌شود، برای مثال:
2- از زمان گذشته ترکیبی برای بیان تکرار در گذشته استفاده می‌کنیم، برای مثال:
3- از زمان گذشته ترکیبی برای بیان کاری که در یک دوره زمانی محدود و یا نامحدود انجام شده است استفاده می‌کنیم، برای مثال:
Mon père a longtemps travaillé comme médecin militaire.
پدرم مدت زمانی طولانی به عنوان پزشک نظامی کار می‌کرد.
4- از زمان گذشته ترکیبی برای بیان توالی اتفاقات در گذشته استفاده می‌کنیم، برای مثال:
توجه
برای بیان الویت و تقدم کارها زمان گذشته ترکیبی با زمان حال ساده در یک جمله به کار می‌روند که در این صورت اول فعل گذشته ترکیبی اتفاق می‌افتد و سپس فعل حال ساده. برای مثال:
Quand on a perdu sa carte bancaire, il faut tout de suite le signaler à la banque.
هنگامی که کار بانکی‌مان را گم کرده‌ایم [گم کنیم]، باید سریعا به بانک اطلاع دهیم.
در مثال بالا برای بیان الویت و تقدم کارها زمان گذشته ترکیبی "a perdu" (گم کردیم) با زمان حال ساده "il faut" (باید) در یک جمله به کار رفته است.
کاربرد زمان گذشته ترکیبی و گذشته استمراری باهم در یک عبارت
هنگام به کار بردن زمان گذشته ترکیبی و گذشته استمراری باهم در یک عبارت، باید توجه داشته باشیم که زمان گذشته ترکیبی برای نشان دادن کاریست که در گذشته در یک نقطه زمانی انجام شده و تمام شده است اما زمان گذشته استمراری برای نشان دادن کاریست که در گذشته به طور پیوسته در یک بازه‌ی زمانی در حال انجام بوده است. همچنین برای توصیف در زمان گذشته از ماضی استمراری استفاده می‌کنیم، برای مثال:
La foule sortait du cinéma quand l’orage a éclaté.
جمعیت در حال خارج شدن از سینما بودند که توفان شروع شد.
در مثال بالا فعل "خارج شدن از سینما"، "sortait" به صورت گذشته استمراری نوشته شده است زیرا کاریست که در گذشته به طور پیوسته در حال انجام بوده است. اما فعل "شروع شدن"، "a éclaté" به صورت گذشته ترکیبی نوشته شده است زیرا کاریست که در نقطه‌ای از زمان آغاز شده و اتفاقی لحظه‌ای بوده است. به عبارت دیگر در بازه زمانی پیوسته "خارج شدن جمعیت از سینما" یک اتفاق لحظه‌ای مانند "شروع شدن توفان" به وقوع پیوسته است. به مثالی دیگر در این باره توجه کنید:
Il pleuvait quand nous sommes sortis du cinéma.
هنگامی که از سینما خارج شدیم باران می‌آمد.
در مثال بالا فعل "باران آمدن"، "pleuvait" به صورت گذشته استمراری نوشته شده است زیرا کاریست که در گذشته به طور پیوسته در حال انجام بوده است. اما فعل "خارج شدن از سینما"، "sommes sortie" به صورت گذشته ترکیبی نوشته شده است زیرا کاریست که در نقطه‌ای از زمان آغاز شده و اتفاقی لحظه‌ای بوده است. به عبارت دیگر در بازه زمانی پیوسته "باران آمدن" یک اتفاق لحظه‌ای مانند "خارج شدن از سینما" به وقوع پیوسته است.
توجه
خوب است بدانید که می‌توان یک جمله را هم با گذشته ترکیبی و هم با گذشته استمراری نوشت، هیچکدام اشتباه نیست بلکه تفاوت معنایی ایجاد میکند که اکنون به آن می‌پردازیم، برای مثال:
