ضمیر مفعولی غیرمستقیم در زبان اسپانیایی

pronombre de objeto indirecto

ضمایر مفعولی غیرمستقیم جایگزین مفعول غیرمستقیم در جمله می‌شوند تا از تکرار آن جلوگیری کنند. در این درس با ضمایر مفعولی غیرمستقیم در زبان اسپانیایی آشنا می‌شویم.

ضمیر مفعولی غیرمستقیم

pronombre de objeto indirecto

معرفی مفعول غیرمستقیم و فعل ناگذر

دسته دیگری از افعال، افعال ناگذر هستند که بدون مفعول معنای کاملی دارند و به مفعول مستقیم نیازی ندارند. مانند جمله "او خندید" که فعل "خندیدن" یک فعل ناگذر است و به مفعول نیازی ندارد. این دسته از افعال می‌توانند با مفعول غیرمستقیم همراه شوند.

مثلاً در جمله "او به من خندید"، "به من" مفعول غیرمستقیم است. مفعول غیرمستقیم در جملات تحت‌تأثیر عمل فعل است اما دریافت‌کننده اصلی فعل نیست.

مثلاً به جمله "من خبر را به او گفتم" دقت کنید. همان‌طور که در قسمت قبل گفتیم، مفعول مستقیم معمولاً با نشانه "را" همراه است و عمل روی آن انجام می‌شود. پس در جمله بالا "خبر" مفعول مستقیم است. در این جمله "او" هم تحت‌تأثیر فعل قرار گرفته اما عمل روی آن انجام نشده. پس "او" مفعول غیرمستقیم است. مفعول غیرمستقیم در زبان فارسی معمولاً بعد از حروف اضافه می‌آید و سؤالاتی مثل به چه کسی؟ یا برای چه کسی؟ و یا برای چه چیزی؟ را پاسخ می‌دهد.

معرفی ضمیر مفعولی غیرمستقیم

ضمایر مفعولی غیرمستقیم ضمایری هستند که در جمله جایگزین مفعول غیرمستقیم می‌شوند تا از تکرار آن جلوگیری کنند. در ابتدا با ساختار ضمایر مفعولی غیرمستقیم آشنا می‌شویم و در ادامه به بررسی و تعریف آنها می‌پردازیم.
در جدول زیر می‌توانید فهرست ضمایر مفعولی غیرمستقیم را ببینید:

شخص و شمار	ضمیر مفعولی غیرمستقیم
اول شخص مفرد	me
دوم شخص مفرد	te
سوم شخص مفرد	le
اول شخص جمع	nos
دوم شخص جمع	os
سوم شخص جمع	les

برای مثال به جمله زیر دقت کنید:

Quiero escribir a mi madre.

می‌خواهم به مادرم نامه بنویسم.

در جمله بالا کلمه "mi madre" مفعول غیرمستقیم است و اگر بخواهیم با توجه به جدول بالا، ضمیر مفعولی غیرمستقیم مناسب را جایگزین آن کنیم، می‌شود:

Le voy a escribir.

می‌خواهم به او نامه بنویسم.

جایگاه ضمایر مفعولی غیرمستقیم

یکی از نکاتی که درمورد ضمایر مفعولی غیرمستقیم در زبان اسپانیایی باید بدانیم، جایگاه آنها در جمله است. جایگاه ضمایر مفعولی غیرمستقیم در جمله به صرف فعل آن جمله بستگی دارد. در ادامه چند نمونه از جایگاه‌های اصلی این ضمایر را می‌بینیم.

ضمیر مفعولی همراه با فعل

یکی از حالت‌های متداول این است که مفعول غیرمستقیم قبل از فعل صرف‌شده بیاید. مثلاً:

Nos dieron botellas de agua.

به ما بطری‌های آب دادند.

فعل امری همراه با مفعول غیرمستقیم

ضمایر مفعولی غیرمستقیم بعد از افعال امری مثبت می‌آیند و به فعل می‌چسبند و یک کلمه واحد را تشکیل می‌دهند. اگر جمله امری منفی بود، ضمیر مفعولی غیرمستقیم قبل از فعل می‌آید. مثلاً:

Escríbeme.

به من (نامه) بنویس.

Ya no me escribas.

دیگر به من (نامه) ننویس.

اسم مصدر همراه با مفعول غیرمستقیم

اگر در جمله دو فعل وجود داشت که یکی اسم مصدر بود و دیگری صرف شده بود، ضمیر مفعولی غیرمستقیم هم می‌تواند قبل از دو فعل بیاید و هم بعد از دو فعل. اگر بعد از اسم مصدر بیاید به آن می‌چسبد. مثلاً:

Le estoy cantando.

دارم برای او آواز می‌خوانم.

Estaba diciéndole que la quería.

داشت به او می‌گفت که او را دوست دارد.

نکته:

اگر اسم مصدر به تنهایی در جمله آمده بود، ضمیر مفعولی غیرمستقیم به آن می‌چسبد. مثلاً:

No puedes ir por ahí diciendole la verdad a la gente.

نمی‌توانی همین‌طور حقیقت را به مردم بگویی.

مصدر همراه با مفعول غیرمستقیم

اگر در جمله دو فعل وجود داشت که یکی مصدر بود و دیگری صرف شده بود، ضمیر مفعولی غیرمستقیم هم می‌تواند قبل از دو فعل بیاید و هم بعد از دو فعل. اگر بعد از مصدر بیاید به آن می‌چسبد. مثلاً:

Le voy a escribir.

به او (نامه) خواهم نوشت.

Voy a ecribirle.

به او (نامه) خواهم نوشت.

نکته:

اگر مصدر تنها در جمله آمده بود، ضمیر مفعولی غیرمستقیم به آن می‌چسبد. مثلاً:

Decirle fue una mala idea.

گفتن به او فکر بدی بود.

جایگاه ضمیر مفعولی مستقیم و غیرمستقیم در یک جمله

در جملاتی که هم ضمیر مفعولی مستقیم وجود دارد و هم ضمیر مفعولی غیرمستقیم، ضمیر مفعولی غیرمستقیم جلوتر می‌آید. مثلاً:

¿Quién te ha regalado la guitarra?

چه کسی گیتار را به تو هدیه داده‌است؟

Me la regaló mi madre.

- آن را مادرم به من هدیه داده‌است.

همان‌طور که می‌بینید در جمله بالا me ضمیر مفعولی غیرمستقیم و la ضمیر مفعولی مستقیم است.

نکته:

دو ضمیر که با حرف "l" شروع می‌شوند، نمی‌توانند پشت سر هم بیایند. برای همین اگر بعد از دو ضمیر "le" و "les" ضمایر مفعولی مستقیم (lo, la, los, las) آمدند، ضمیر اول به "se" تبدیل می‌شود. مثلاً:

Canto canciones a mi novia. → Se las canto. (Le ~~las~~ ~~canto~~.)

برای دوست‌دخترم آواز می‌خوانم. آنها را برایش می‌خوانم.

leísmo و loísmo

در برخی از مناطق اسپانیا هنگام اشاره به اشخاص به جای ضمایر lo,la,los,las از ضمایر les و le استفاده می‌شود که به این کاربرد leísmo گفته می‌شود که در این کشور بسیار رایج است. مثلاً:

Veo al chico. → Lo veo.

آن پسر را دیدم. او را دیدم.

اسپانیایی استاندارد

Veo al chico. → Le veo.

آن پسر را دیدم. او را دیدم.

کاربرد دیگری که در مناطق مرکزی اسپانیا وجود دارد loísmo نام دارد که در اسپانیایی رسمی و نوشتاری جایی ندارد. این موضوع استفاده از ضمایر lo,la,los,las به جای ضمایر le و les است. این کاربرد موردقبول آکادمی سلطنتی اسپانیا نیست. مثلاً:

Le hablé.

با او صحبت کردم.

اسپانیایی استاندارد

Lo hablé.

با او صحبت کردم.