عبارت سوالی در زبان فرانسه
La phrase interrogative
عبارات سوالی در زبان فرانسه جملاتی‌اند که حامل پرسشی هستند که پاسخ آن می‌تواند "بله" یا "خیر باشد و یا ممکن است که پاسخ آن یک جمله یا یک عبارت اسمی باشد.
عبارت سوالی
La phrase interrogativeعبارات سوالی در زبان فرانسه مانند زبان فارسی جملاتی هستند که حامل سوال و یا پرسشی هستند که پاسخ آن می‌تواند "بله" یا "خیر باشد (جملات سوالی "بله" و "خیر") و یا ممکن است که پاسخ آن یک جمله یا یک عبارت اسمی باشد (جملات سوالی با کلمه پرسشی).
جملات سوالی "بله" و "خیر"
همانطور که از نام این دسته از جملات سوالی مشخص است این جملات همیشه با "بله" یا "خیر" پاسخ داده می‌شوند. این دسته از جملات سه ساختار متفاوت دارند:
1- جابه‌جایی فعل و فاعل
این دسته از جملات سوالی با جابه‌جایی فعل و فاعل ساخته می‌شوند و در این حالت بین فعل و فاعل یک خط تیره قرار می‌دهیم. برای مثال:
رانندگی بلد هستید؟
نکته
در این حالت سوالی کردن (جابه‌جایی فعل و فاعل) اگه فاعل جمله یک اسم بود باید حتما در حالت جابه‌جایی جای آن اسم یک ضمیر قرار دهیم و جابه‌جایی را با ضمیر انجام دهیم. البته خود اسم نیز در جمله باقی می‌ماند. برای مثال:
2- قرار دادن "est-ce que"
این دسته از جملات سوالی را با قرار دادن "est-ce que" (معادل "آیا" در زبان فارسی است) در ابتدای عبارت و نوشتن بقیه جمله به صورت خبری و ساده می‌سازیم. برای مثال:
3- سوالی کردن با لحن
این دسته از جملات سوالی را تنها با لحن می‌توانیم سوالی کنیم. به این شکل که در نوشتار همان جمله را به صورت خبری می‌نویسیم و در انتهای جمله علامت سوال قرار می‌دهیم. به هنگام خواندن این جملات سوالی باید دقت کنیم که لحن سوالی رعایت شود. برای مثال:
4- شکل سوالی-منفی
در این حالت شکل سوالی می‌تواند با شکل منفی ترکیب شود و نوعی جدید از حالت سوالی بسازد که این حالت فرق زیادی با حالتهای سوالی گفته شده ندارد و فقط فعل آن را با "ne…pas" منفی می‌کنیم. برای مثال:
جملات سوالی با کلمه پرسشی
جملات سوالی که با کلمات پرسشی سوالی می‌شوند را "جملات سوالی با کلمه پرسشی" می‌نامیم. در این حالت جمله، سوالی را در خصوص فاعل، مفعول و یا عبارات قیدی مطرح می‌کند که دیگر پاسخش "بله" یا "خیر" نیست. این کلمات پرسشی عبارتند از:
ضمایر پرسشی
برخی از جملات پرسشی با ضمایر پرسشی سوالی می‌شوند (برای مطالعه بیشتر به قسمت "ضمایر پرسشی" مراجعه کنید). در زیر به معرفی انواع ضمایر پرسشی می‌پردازیم.
• ضمیر پرسشی “qui” که برای "شخص" استفاده می‌شوند، برای مثال:
در عبارت بالا ضمیر پرسشی "qui" نقش مفعولی دارد.
به چه کسی (نامه) نوشته‌‌اید؟
در عبارت بالا ضمیر پرسشی "qui" در نقش متمم بعد از حرف اضافه است.
• ضمیر پرسشی "que" که برای "اشیا" و "چیزها" استفاده می‌شوند. برای مثال:
Qu’est-ce qui a causé l’accident ?
چه چیزی باعث تصادف شده است؟
در عبارت بالا ضمیر پرسشی "que" نقش فاعلی دارد.
از چه چیزی حرف می‌زنید؟
در عبارت بالا ضمیر پرسشی "que" به دلیل متمم حرف اضافه بودنش به "quoi" تبدیل شده است و نقشش همانطور که گفته شد متمم است.
• ضمایر پرسشی اشاره (lequel, laquelle, lesquels, lesquelles) برای سوالی کردن به کار می‌روند (برای مطالعه بیشتر به قسمت "ضمایر اشاره" مراجعه کنید). در زیر به انواع ضمایر اشاره در عبارات پرسشی می‌پردازیم. این ضمایر اشاره معرف شخص یا چیزی هستند که در عبارت به آن اشاره شده باشد. برای مثال:
Il y a deux menus, lequel est le moins cher ?
دو منو وجود دارد، کدامشان ارزان‌ترند؟
در عبارت بالا ضمیر اشاره "lequel" برای سوالی کردن استفاده شده است و نقش فاعلی دارد، جای اسمی آمده که قبلا در جمله مطرح شده است یعنی به جای "menu" (منو) آمده است.
Les clients choisissent lequel ?
مشتریان کدام را انتخاب میکنند؟
در عبارت بالا ضمیر اشاره "lequel" برای سوالی کردن استفاده شده است و نقش مفعولی دارد.
صفات پرسشی
برخی از جملات پرسشی با صفات پرسشی (quel, quelle, quels, quelles) سوالی می‌شوند (برای مطالعه بیشتر به قسمت "صفات پرسشی" مراجعه کنید). بعد از این صفات پرسشی همیشه "اسم" می‌آید. برای مثال:
Quel écrivain a écrit ce roman ?
چه نویسنده‌ای این رمان را نوشته است؟
در جمله بالا صفت پرسشی "quel" به همراه اسم بعد از خود "écrivain" (نویسنده) آمده است تا جمله پرسشی بسازد. عبارت "quel écrivain" (چه نویسنده‌ای) نقش فاعلی دارد.
چه ورزشی انجام می‌دهید؟
در جمله بالا صفت پرسشی "quel" به همراه اسم بعد از خود "sport" (ورزش) آمده است تا جمله پرسشی بسازد. عبارت "quel sport" (چه ورزشی) نقش مفعولی دارد.
قیدهای پرسش
برخی از جملات پرسشی با قیدهای پرسشی (où, quand, combien, pourquoi, comment) سوالی می‌شوند (برای مطالعه بیشتر به قسمت "قیدهای پرسشی" مراجعه کنید). در زیر به معرفی انواع ضمایر پرسشی می‌پردازیم.
• شکل سوالی با یک ضمیر فاعلی
در این حالت قیدهای پرسشی با یک ضمیر فاعلی همراه می‌شوند تا جمله سوالی بسازند. برای مثال:
شما کجا می‌روید؟
در مثال بالا قید پرسشی "où" (کجا) با ضمیر فاعلی "vous" همراه شده است و جمله سوالی ساخته است.
• شکل سوالی با یک اسم در نقش فاعل
در این حالت قیدهای پرسشی با یک اسم در نقش فاعل همراه می‌شوند تا جمله سوالی بسازند. برای مثال:
"فردریک" چه زمانی می‌آید؟
در مثال بالا قید پرسشی "quand" (چه زمانی) با اسم "Frédéric" در نقش فاعل همراه شده است و جمله سوالی ساخته است.
• حرف های اضافه می‌توانند قبل از قیدهای پرسشی "où"، "quand" و "combien" قرار بگیرند. برای مثال:
نکته
1- هنگامی که فعل با متمم همراه است و فاعل جمله اسم است (ضمیر نیست) جابه‌جایی بین فعل و فاعل صورت نمی‌گیرد. برای مثال:
"ژان" با چه کسی بیرون رفته است؟
در عبارت بالا چون بعد فعل متمم نیامده است جابه‌جایی فعل و فاعل اشکالی ندارد و همانطور که در مثال مشخص است فاعل را با فعل جابه‌جا کرده‌ایم ("ژان" در نقش فاعل بعد از فعل آمده است).
اما به مثال زیر توجه کنید:
Avec qui Jean est-il allé au restaurant ?
"ژان" با چه کسی به رستوران رفته است؟
در عبارت بالا چون بعد فعل متمم آمده است نمی‌توان فعل و فاعل را جابه‌جا کرد و هرکدام باید در جای خود قرار بگیرند. به این شکل که ابتدا فاعل آمده سپس فعل و بعد از آن متمم.
2- می‌توان در جملات سوالی از مصدر فعل برای بیان شک و تردید و یا همفکری گرفتن استفاده کرد. برای مثال:
به چه کسی (باید) مراجعه کرد؟
در جمله سوالی بالا از مصدر "s’adresser" (مراجعه کردن) برای بیان شک و تردید و یا همفکری گرفتن استفاده شده است.
توجه
جملات سوالی به شکل‌های مختلفی نوشته و ساخته می‌شوند این شکل‌های مختلف مشخص میکنند که لحن و زبان ما ادبی (langue soutenue)، محاوره (langue courante) و یا صمیمانه (langue familière) است.
• در زبان ادبی ساختار جملات سوالی به شکل زیر است:
عبارت پرسشی + فعل + فاعل
برای مثال:
• در زبان محاوره ساختار جملات سوالی به شکل زیر است:
عبارت پرسشی + "est-ce que" + فاعل + فعل
برای مثال:
• در زبان صمیمانه ساختار جملات سوالی به شکل زیر است:
فاعل + فعل + عبارت پرسشی
برای مثال:
