مفعول مطلق در زبان عربی
المفعول المطلق
مفعول مطلق یک مصدر منصوب است و غالباً از جنس خود فعلی است که در جمله ذکر شده. برای یادگیری مفعول مطلق کلیک کنید.
مفعول مطلق
المفعول المطلقمفعول مطلق
مفعول مطلق یک مصدر منصوب است و غالباً از جنس خود فعلی است که در جمله ذکر شده، و برای نشان دادن تأکید و یا نوع انجام یافتن فعل و یا تعداد دفعات انجام فعل می‌آید.
پس نشانه‌های مفعول مطلق این چنین است:
انواع مفعول مطلق
- مفعول مطلق تأکیدی
- مفعول مطلق نوعی
- مفعول مطلق عددی
مفعول مطلق تأکیدی
اگر تحقق یک فعل برای مخاطب مورد تردید و شک قرار گرفته باشد، برای تأکید و از بین بردن شک و ابهام مصدر هم ریشه فعل برای کمک به فعل می‌آید، که به آن
به مثال زیر توجه کنید:
وَكَلَّمَ اللّهُ مُوسَى
و خدا با موسى آشكارا سخن گفت.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید در این مثال (تَکْلِیمًا) از جنس خود فعل است و مصدری منصوب و بعد از آن مضاف الیه و صفت نیز نیامده‌است و برای تاکید ذکر شده‌است پس مفعول مطلق تأکیدی است.
مفعول مطلق نوعی
اگر در کنار مصدر مفعول مطلق، صفت و یا مضاف الیه بیاید، مفعول مطلق
به مثال زیر توجه کنید:
فَاصْبِرْ
پس صبر کن صبری زیبا.
در این مثال (صَبْرًا) یک مصدر منصوب از جنس خود فعل ذکر شده در جمله است با این تفاوت که در اینجا بعد از آن صفت آمده است که در این صورت می‌گوییم (صَبْرًا) در این مثال مفعول مطلق نوعی است.
مفعول مطلق عددی
گاهی اوقات مفعول مطلق برای تعیین کردن تعداد دفعات انجام فعل می‌آید که در این حالت مصدر همراه با
به مثال زیر توجه کنید:
ضَرَبْتُ
یک‌بار زدم.
در اینجا (ضَرْبَةً) یک مصدر منصوب با ة است که از جنس فعل است و برای بیان تعداد دفعات انجام فعل آمده، لذا بدان مفعول مطلق عددی گویند.
برخی از مصادر به علت كثرت تكرار بدون فعل به كار می‌روند، در واقع فعلشان محذوف است:
- شُکْراً
- جِدّاً
- حَقّاً
- مَعَاذَ الله
- صَبْراً
- مَهْلاً
البته بايد توجه داشت كه اين مصادر ممكن است جزء اركان اصلی جمله باشند و نقشی غير از مفعول مطلق داشته باشند.
دقت داشته باشید هرجا در داخل جمله مصدر منصوبی از جنس خود فعل آید، مفعول مطلق است. اگر بعد از آن مصدر صفت یا مضاف الیه نیامده باشد، مفعول مطلق تأکیدی است؛ و اگر آمده باشد نوعی است. اگر مصدر همراه با ة باشد، عددی است.
اعراب مفعول مطلق
مفعول مطلق
به مثال‌های زیر توجه کنید:
ضَرَبْتُ
یک‌بار زدم، دوبار زدم، چند بار زدم.
ضَرْبَةً: اعراب اصلی با فتحه/ ضَرْبَتَيْن: اعراب فرعی با یاء/ ضَرَبَات: اعراب فرعی با کسره.
ترجمه مفعول مطلق
مفعول مطلق در زبان فارسی از قیدها به شمار می‌آید، در ترجمه مفعول مطلق تأکیدی از قیدهای تأکیدی استفاده می‌کنیم. مانند: به‌راستی، کاملاً، قطعاً، حتماً، ...
در ترجمه مفعول مطلق نوعی دارای صفت، می‌توانیم تنها
به مثال زیر توجه کنید:
جَلَسَ التِّلْمِيذُ
دانش‌آموز زیبا نشست./ دانش‌آموز نشست، نشستی زیبا.
اما اگر مفعول مطلق نوعی با مضاف الیه بود، از قیدهای: چون، هم‌چون، مانند، ... استفاده می‌کنیم. اما در ترجمه مفعول مطلق عددی: یک‌بار، دو بار، سه بار، بارها، ....
دو كلمه (کل، بعض) اگر مضاف به مصدر شوند، نقش مفعول مطلق دارند:
در ترجمه کل و بعض که به نیابت از مفعول مطلق می‌آیند، از قیدهای کاملاً، تا حدی، ... استفاده می‌کنیم.
به مثال‌های زیر توجه کنید:
اَكْرَمَهُ
کاملاً او را گرامی می‌دارم.
اَكْرَمَهُ
تا حدی او را گرامی می‌دارم.
اگر مفعول مطق نوعی با جمله وصفیه بود به ترجمه جمله وصفیه اکتفا می‌کنیم و دلیل برای ترجمه مصدر
