المفعول فيه
مفعول فیه، اسمی منصوب است که برای بیان زمان و یا مکان وقوع فعل به کار میرود. برای یادگیری مفعول فیه کلیک کنید.
مفعول فیه، اسمی منصوب میباشد که برای بیان زمان و یا مکان وقوع فعل میآید؛ و در تقدیر آن معنی (في) میباشد.
ظرفی که بیانکننده زمان وقوع فعل باشد، بدان
به مثالهای زیر توجه کنید.
أَذْهَبُ إِلَى العَمَل
صبح به سر کار میروم.
جَلَسْنَا
مقابل استاد نشستیم.
شایان ذکر است کلماتی که در معنا
برای فهم بهتر این نکته به مثالهای زیر توجه کنید:
سَافَرْتُ
شنبه سفر کردم.
ظرف زمان
شنبه تولدم است.
مبتدا
اما اگر با حروف جر بیایند، حکم جارومجرور را دارند.
به مثال زیر توجه کنید:
سَافَرْتُ فِي
شنبه سفر کردم.
همانطور که میبینید با این که یوم معنای ظرف دارد اما چون با حرف جر آمدهاست، حکم جارومجرور را دارد.
دقت داشته باشید که: عِنْدَ اگر ظرف زمان باشد، ترجمهاش (وقتِ) و اگر ظرف مکان باشد، ترجمهاش (نزدِ) میباشد.
اعراب مفعول فیه منصوب است و اگر از کلمات معرب باشد، اعراب آن (ظاهری) و (اصلی) است و اگر مبنی باشد، محلاً منصوب است.
لَدُن، لَدَى، إِذَا، أَمْس، الان، هُنَا، حَيْثُ
نزد، نزد، اگر، دیروز، الان، اینجا، از آنجایی که
ظرف مبنی
ترجمه مفعول فیه (ظرف) معادل قید زمان و مکان در زبان فارسی است.
هر اسمی که مکان و زمان وقوع فعل را بیان کند ظرف است، ولی مفعول فیه دارای شرایطی است یعنی هر مفعول فیه، ظرف است ولی هر ظرفی مفعول فیه
به مثال زیر توجه کنید:
ذَهَبْتُ إِلَى
به مسجد رفتم.
در اینجا مسجد ظرف مکان است ولی مفعولفیه نیست، چون (في) در تقدیر آن نیست و حرف جر قبل از آن آمدهاست .