معرفی حروف الفبای ترکی استانبولی
Türkçe Alfabesinin tanıtımı
در این درس به معرفی حروف الفبای زبان ترکی استانبولی و نحوه نوشتن هر حرف می‌پردازیم.
معرفی حروف الفبای ترکی استانبولی
Türkçe Alfabesinin tanıtımıالفبای ترکی استانبولی یک الفبای لاتین است که برای نوشتن زبان ترکی استانبولی به کار می‌رود. این الفبا از 29 حرف اصلی تشکیل شده که 8 حرف آن صدادار و 21 حرف آن بی‌صدا هستند. الفبای این زبان از 1 نوامبر سال 1928 از شکل عربی به لاتین تغییر داده شد. این الفبا بر اساس نیازهای آوایی زبان ترکی تغییراتی داده شد و به شکل امروزی آن درآمد، در نتیجه در الفبای زبان ترکی برخی از حروف استاندارد لاتین وجود ندارند و در مقابل با تغییر شکل برخی حروف، حروف جدیدی مطابق نیاز این زبان به الفبای آن اضافه شد.
حروف الفبای ترکی استانبولی
Alfabe Harfleriدر جدول زیر می‌توانید حروف الفبای ترکی استانبولی را به ترتیب قرار گرفتن در الفبا، ببینید:
| نحوه خواندن در الفبا | حرف کوچک | حرف بزرگ |
|---|---|---|
| a | a | A |
| be | b | B |
| ce | c | C |
| çe | ç | Ç |
| de | d | D |
| e | e | E |
| fe | f | F |
| ge | g | G |
| yumuşak ge | ğ | Ğ |
| he | h | H |
| ı | ı | I |
| i | i | İ |
| je | j | J |
| ke | k | K |
| le | l | L |
| me | m | M |
| ne | n | N |
| o | o | O |
| ö | ö | Ö |
| pe | p | P |
| re | r | R |
| se | s | S |
| şe | ş | Ş |
| te | t | T |
| u | u | U |
| ü | ü | Ü |
| ve | v | V |
| ye | y | Y |
| ze | z | Z |
نکته
گذشته از حروف معرفی شده در جدول بالا، برخی از کلمات در زبان ترکی استانبولی (معمولا کلمات با ریشه‌ی ترکی عثمانی) از سه حرف صدادار، â ,î ,û این هم استفاده می‌کنند. البته استفاده از این حروف در حال منسوخ شدن است.
حروف صدادار
Ünlüler
در الفبای ترکی استانبولی 8 حرف صدادار و 21 حرف بی‌صدا وجود دارد. مصوت‌ها یا حروف صدادار، صداهایی هستند که به کمک حنجره و بدون دخالت لب، دندان و ... ایجاد می‌شوند و در واقع صدای مستقلی دارند مثل آ ، اِ ، اُ و .....
و صامت‌ها یا همان حروف بی‌صدا با کمک لب و دندان ادا می‌شوند (معمولا برای ادای آنها نیاز به یک حرف صدادار است)...
حروف صدادار یا ünlüler در زبان ترکی استانبولی به ترتیب از اول الفبا:
A E I İ O Ö U Ü
توجه
" I " نقطه‌دار و بی‌نقطه حروف مجزا و متمایزی هستند بنابراین " i " نشانگر شکل کوچک " I " نیست.
دسته‌بندی حروف صدادار
Ünlülerحروف صدادار در زبان ترکی استانبولی به دو دسته ضخیم (kalın) و نازک (ince) تقسیم می‌شوند. با توجه به اینکه انتخاب پسوند درست کلمات به تشخیص ضخیم یا نازک بودن آخرین حرف صدادار کلمه مربوط می‌شود یادگیری درست این از اهمیت بالایی برخوردار است. (دلیل نامگذاری این حروف با عنوان ضخیم و نازک به شکل ساخت آنها در حنجره باز می‌گردد.)
| صدادار نازک (İnce harfler) | صدادار ضخیم (kalın harfler) |
|---|---|
| e i ö ü | a ı o u |
حروف بی‌صدا
Ünsüzlerحروف بی‌صدا یا ünsüzler در زبان ترکی استانبولی به ترتیب از اول الفبا:
B,C,Ç,D,F,G,Ğ,H,J,K,L,M,N,P,R,S,Ş,T,V,Y,Z
بر اساس احتیاجات آوایی در زبان ترکی استانبولی 3 حرف بی‌صدا از تغییر شکل حروف لاتین در رسم‌الخط زبان ترکی استانبولی اضافه شده اند (برای صداهای "ش"، "چ" و نیم‌صامت "یوموشاک گ"). این سه حرف عبارتند از: Ş Ğ Ç
توجه
حرف ğ (یوموشاک گ) یک حرف نیمه صامت است که از خودش صدایی ندارد ولی با حرف صدادار قبل از خودش صدا پیدا می‌کند، و چون صدا ندارد نمی‌تواند ابتدای واژه بیاید. ğ حرف صدادار قبل از خودش را می‌کشد و باعث طولانی تر خوانده شدن کلمه می‌شود. در صورتی که بعد از e بیاید صدا کاملا شبیه به y خواهد شد.
نکته
در زبان ترکی استانبولی صداهای "خ" و "ق" معادل نوشتاری ندارند اما در بعضی از گویش‌های شرق ترکیه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
