معرفی کلی فعل در زبان اسپانیایی
descripción general del verbo
در این درس درمورد انواع مختلف فعل همراه با مثال توضیح داده‌ایم.
معرفی کلی فعل
descripción general del verboتعریف فعل
فعل کلمه‌ای در جمله است که حالت، فرآیند یا کارهایی را که فاعل جمله انجام می‌دهد، بیان می‌کند. افعال همیشه از نظر جنس و شمار با فاعل جمله هماهنگ هستند. یعنی در زبان اسپانیایی برخلاف زبان انگلیسی افعال صرف می‌شوند. افعال را از جنبه‌های مختلفی می‌توان مورد بررسی قرار داد که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
شکل شخصی و غیرشخصی افعال
در زبان اسپانیایی افعال دو شکل شخصی و غیرشخصی دارند.
افعال غیرشخصی شامل مصدر (infinitivo)، اسم مصدر (gerundio) و اسم مفعول (participio pasado) است. به این دلیل به اینگونه افعال افعال غیرشخصی گفته می‌شود که این فرم از افعال ثابت هستند و با توجه به فاعل جمله تغییر نمی‌کنند.
افعال شخصی شکل صرف‌شده افعال در یکی از زمان‌ها است. وقتی که فعل صرف می‌شود، از نظر جنس و شمار با فاعل جمله مطابقت می‌کند. برای همین است که در زبان اسپانیایی اغلب ضمیر فاعلی از جمله حذف می‌شود. برخی از افعال در صرف شدن با قاعده هستند و برخی بی‌قاعده.
وجه افعال
وجه افعال به نوعی دسته‌بندی از افعال گفته می‌شود که قطعی و غیرقطعی بودن یا امری بودن فعل را به ما نشان می‌دهد. در زبان اسپانیایی سه نوع وجه وجود دارد. وجه امری، وجه اخباری و وجه التزامی.
وجه اخباری
وجه التزامی
وجه امری
زمان افعال
زمان فعل به ما نشان می‌دهد که فعل جمله در زمان حال اتفاق افتاده یا گذشته و یا در آینده اتفاق خواهد افتاد. زمان افعال از نظر ساختار می‌تواند ساده یا مرکب باشد و تمام زمان‌ها در هر دو وجه اخباری یا التزامی وجود دارند.
افعال در زمان ساده
افعال در زمان مرکب
فعل اصلی و کمکی
در زبان اسپانیایی دو نوع فعل اصلی و کمک وجود دارد. فعل اصلی نشان‌دهنده عملی است که انجام شده و فعل کمکی تنها به ساخت زمان و وجه کمک می‌کند. برای مثال:
دارم در یک رستوران غذا می‌خورم.
در این جمله فعل اصلی فعل comer است که معنای خوردن می‌دهد و فعل estar در جایگاه یک فعل کمکی آمده و زمان حال استمراری را نشان می‌دهد و خود معنایی ندارد.
همان‌طور که گفته شد اگر زمان فعل ساده باشد، فعل اصلی به‌تنهایی آمده و خودش صرف می‌شود. اما اگر زمان فعل مرکب باشد، فعل اصلی همراه با فعل کمکی می‌آید. در این حالت فعل کمکی صرف می‌شود و فعل اصلی در شکل اسم مفعول می‌آید.
مهم‌ترین فعل کمکی در زبان اسپانیایی فعل haber است. دو فعل کمکی دیگر ser و estar هستند.
افعال گذرا و ناگذر
نوعی دیگر از طبقه‌بندی افعال بر اساس گذرا یا ناگذر بودن آنها است. در ادامه افعال گذرا یا ناگذر را بررسی می‌کنیم.
افعال گذرا
به‌طور کلی مفعول مستقیم در جمله دریافت‌کننده عمل است و برای معنای جمله ضروری است. مثلاً در جمله "من سیب را خوردم"، عمل فعل یعنی خوردن روی "سیب" انجام شده، پس "سیب" مفعول جمله است. برخی از فعل‌ها هستند که در معنای خود حتماً به این مفعول نیاز دارند و بدون مفعول معنای کاملی ندارند. به این افعال، افعال گذرا گفته می‌شود. مثلاً در جمله "او گل را آورد"، اگر "گل" حذف شود، معنای جمله کامل نیست. پس آورد یک فعل گذرا است. مفعولی که با این افعال گذرا می‌آید، مفعول مستقیم نام دارد که معمولاً در فارسی با نشان "را" همراه است و در جواب چه چیزی را و چه کسی را می‌آید.
افعال ناگذر
دسته دیگری از افعال، افعال ناگذر هستند که بدون مفعول معنای کاملی دارند و به مفعول مستقیم نیازی ندارند. مانند جمله "او خندید" که فعل "خندیدن" یک فعل ناگذر است و به مفعول نیازی ندارد. این دسته از افعال می‌توانند با مفعول غیرمستقیم همراه شوند. مثلاً در جمله "او به من خندید"، "به من" مفعول غیرمستقیم است. مفعول غیرمستقیم در جملات تحت‌تأثیر عمل فعل است اما دریافت‌کننده اصلی فعل نیست. مثلاً به جمله "من خبر را به او گفتم" دقت کنید. همان‌طور که در قسمت قبل گفتیم، مفعول مستقیم معمولاً با نشانه "را" همراه است و عمل روی آن انجام می‌شود. پس در جمله بالا "خبر" مفعول مستقیم است. در این جمله "او" هم تحت‌تأثیر فعل قرار گرفته اما عمل روی آن انجام نشده. پس "او" مفعول غیرمستقیم است. مفعول غیرمستقیم در زبان فارسی معمولاً بعد از حروف اضافه می‌آید و سؤالاتی مثل به چه کسی؟ یا برای چه کسی؟ و یا برای چه چیزی؟ را پاسخ می‌دهد.
