اسم الاشارة
اسامی اشاره در زبان عربی برای اشاره به شخص یا چیزی معین، در فاصله دور یا نزدیک، به کار میروند. در این درس شما با اسامی اشاره آشنا خواهید شد.
برای اشارهکردن به اشخاص و یا اشياء از اسامی اشاره استفاده میکنیم. اسامی اشاره از لحاظ فاصله به دو دسته تقسیم میشوند:
در زبان فارسی، برخلاف زبان عربی بحث مذکر و مؤنث بودن اسامی مطرح نیست چراکه هم برای جنس مذکر و هم برای جنس مؤنث از یک کلمه یعنی این و یا آن استفاده میکنیم.
در زبان فارسی مبحثی بهعنوان مثنی نیز مطرح نیست و اسامی اشاره به دو دسته مفرد و جمع تقسیم میشوند.
اين ← اينها، آن ← آنها
در زبان فارسی مبحث مثنی مطرح نیست.
در جدول زیر اسامی اشاره نزدیک را مشاهده میکنید. اسامی اشاره نزدیک به سه دسته مفرد، مثنی و جمع تقسیم میشوند.
جنسیت | مفرد | مثنی | جمع |
---|---|---|---|
مذکر | هَذَا | هَذَانِ/ هَذَيْنِ | هؤلاء |
مؤنث | هَذِهِ | هَاتَانِ/ هَاتَیْنِ | هؤلاء |
اگر دقت کرده باشید برای اسم اشاره مثنی، هر مورد مذکر و مؤنث، دو مورد ذکر شدهاست. اما دلیل آن چیست؟
دلیل آن تفاوت آنان در حالت اعرابیشان است. یعنی: انِ در حالت
جَاءَ
همانطور که مشاهده میکنید در این مثال هَذَان در نقش (فاعل) است و چون فاعل (مرفوع) میباشد، در اینجا هَذَانِ آمدهاست.
رَأَيْتُ
همانطور که مشاهده میکنید در این مثال هَذَيْنِ در نقش (مفعول) است و چون مفعول (منصوب) میباشد، در اینجا هَذَيْنِ آمدهاست.
هَلْ تَرَى
آیا
در جدول زیر اسامی اشاره دور را مشاهده میکنید. اسامی اشاره دور به سه دسته مفرد، مثنی و جمع تقسیم میشوند.
جنسیت | مفرد | مثنی | جمع |
---|---|---|---|
مذکر | ذَلِكَ | ذَانِكَ/ ذَيْنِكَ | اولَئِكَ |
مؤنث | تِلْكَ | تَانِكَ/ تَيْنِكَ | اولَئِكَ |
اگر دقت کرده باشید برای اسم اشاره مثنی، هر مورد مذکر و مؤنث، دو مورد ذکر شدهاست. اما دلیل آن چیست؟
دلیل آن تفاوت آنان در حالت اعرابیشان است؛ یعنی: انِ در حالت
به اسمی که بعد از اسم اشاره میآید، مشارالیه میگویند.
اگر بعد از اسم اشاره اسمی بیاید که دارای
در این مثال (مشارالیه) اسمی که بعد از اسم اشاره آمده (ال) دارد، لذا اسم اشاره (مفرد) ترجمه میشود.
در این مثال (مشارالیه) اسمی که بعد از اسم اشاره آمده (نکره) است، لذا اسم اشاره (با توجه به صیغه خود) ترجمه میشود.
اگر اسم دارای ال بعد از اسم اشاره جامد باشد، نقش عطف بیان دارد و اگر مشتق باشد، نقش صفت دارد. (برای تشخیص اسم جامد و مشتق به درس اسامی جامد و مشتق مراجعه کنید.)
در این مثال اسم بعد از اسم اشاره (مشارالیه) رَجُل است و رَجُل یک اسم (جامد) است لذا نقش رَجُل در این مثال: (عطف بیان) است.
در این مثال اسم بعد از اسم اشاره (مشارالیه) الکَاتِبُ است و الکَاتِبُ یک اسم (مشتق) است لذا نقش الکَاتِبُ در این مثال (صفت) است.
نزدیک | متوسط | دور |
---|---|---|
هُنَا | هُنَاكَ | هُنَالِكَ |
دقت داشته باشید که اسامی اشاره به مکان دو ترجمه دارند:
یکی همان ترجمه آنها به صورت ظرف است بهمعنای اینجا و آنجا.
و ترجمه دیگر آنان به معنای وجود داشتن است.
تفاوت زیادی میان ما
اسامی اشاره مفرد و مثنی، دور و نزدیک، هم برای عاقل و هم برای غیر عاقل استفاده میشوند. اما شایان ذکر است که اسامی اشاره جمع یعنی: اولَئِكَ و هؤلَاء، فقط برای جمع عاقل استفاده میشوند. برای اشاره به جمع غیر عاقل باید از اسم اشاره
اسامی اشاره